11 lipca 2025

A może by tak na wino do Czech? Na výlet jedeme s Tomaszem Prange-Barczyńskim a Bartoszem Wilczyńskim.

Urlop, wakacje, wolny weekend – każdy powód jest dobry żeby zaplanować wyjazd do naszych południowych sąsiadów. A skoro ten podcast ukazuje się w naszym radiu to wiadomo, że zabieramy was na wino i nie tylko. Czechy to kraj piwa – to oczywiste stwierdzenie, którego nie trzeba specjalnie udowadniać. Statystyczny Czech wypija rocznie ponad 150 litrów tego napoju na głowę – ten wynik powoduje, że Czesi pozostają liderami światowego rankingu spożycia piwa na osobę nieprzerwanie od 1993 r. Ale to również kraj winiarski – z długimi tradycjami winiarskimi i robiącą wrażenie wielkością upraw, biorąc pod uwagę wielkość tego kraju i liczbę jego mieszkańców. To również znakomity kraj do uprawiania enoturystyki czyli odwiedzania miejsc związanych z winem i atrakcji turystycznych. No więc w drogę. Dziś przewodnikami w tej winiarskiej podróży są Tomasz Prange-Barczynski, dziennikarz i krytyk winiarski, redaktor naczelny Fermentu i winiarski obieżyświat i Bartosz Wilczyński – Promotor Kulinarny Wine & Food, człowiek od marketingu wina i również winiarski podróżnik.

Poniżej informacje wraz ze zdjęciami i linkami do wybranych przez nas miejsc winiarskich i atrakcji turystycznych na Morawach Południowych, Czechach Środkowych i Regionie Ústí. Mamy nadzieję, ze stanowić one będą bardzo dobre uzupełnienie naszych dźwiękowych rekomendacji z podcastu. Foto autorstwa ekipy Radia Kulinarnego.

Południowe Morawy

Mikulov – „Piękne okolice usiane winnicami i białymi skałami, a w cieniu tutejszego zamku bajkowe miasto Mikulov. Można w nim podziwiać wiele zabytków, wsiąść na rower i pojeździć po zalanej słońcem okolicy albo posiedzieć przy kieliszku doskonałego wina. Po prostu Mikulov jest miastem, którego w żadnym przypadku nie można ominąć podróżując po południu Moraw.Już z daleka widać dominantę miasta, barokowy zamek, stojący na wysokiej skale. Organizowane są w nim różne wystawy, ale godna uwagi jest także piwnica zamkowa, w której zorganizowano ekspozycję prezentującą różne ciekawostki na temat uprawy winorośli w tym regionie. Z pewnością przyjemnym przeżyciem dla ducha będzie spacer po tym uroczym mieście, gdzie na głównym placu znajdują się bogato zdobione domy i mauzoleum rodziny Dietrichsteinów. Przyjemnie zapowiada się także wycieczka na niezbyt oddalone Święte Wzgórze. Nagrodą będzie nie tylko uroczy spacer wśród winnic, ale przede wszystkim wspaniały widok na ten harmonijny region między Mikulovem a Wiedniem. Źródło”: https://www.visitczechia.com/pl-pl/things-to-do/places/landmarks/cities/t-mikulov

Pavlov (Region Morawy – subregion winiarski Mikulovska) – wioska położona u podnóża szczytu Děvín – najwyższego wśród wzgórz Pálava, w której znajduje się pochodzący z XIII wieku zamek Děvičky. Widoki dobrze znane – równe rzędy piwniczek winiarskich, w ciągu dnia cisza i spokój. https://www.obec-pavlov.cz/    https://www.mikulovsko.com/

Vinařství Plenér (Winnica Plener) – nazwa odzwierciedla filozofię tworzenia wina w tym miejscu – to sztuka robienia wina w naturze, w plenerze. Winnica ekologiczna, spontaniczna fermentacja, wina czyste, nie-techniczne, pełne naturalnego owocu – jest pięknie. Musicie tu wpaść do Dominiki! https://vinarstviplener.cz/cs/

Sady migdałowe w Hutopecach – to najbardziej instragramowe miejsce w Czechach, ale koniecznie zobaczcie je wiosną. Město Hustopeče leží v samém srdci jižní Moravy mezi Brnem a Břeclaví. Představuje vynikající výchozí bod pro milovníky vína i cykloturisty. Může se chlubit středoevropským unikátem – dvěma mandloňovými sady – i wszystko jasne! W Hutopecach czekają na Was „migdały wysokoprocentowe”, bo – mama z córką z firmy „Mandlarna” zrobiły z migdałów pomysł na życie. Do spróbowania cała gama migdałowych specjałów – słodkości, piwo migdałowe, nalewki migdałowe, w tym smakowe – kawowa i wiśniowa, do tego wersje limitowane, leżakowane w beczkach. W sam raz na zimowe wieczory. https://www.visitczechia.com/pl-pl/things-to-do/events/2025/03/e-almond-festival-hustopece

Wolna Republika Federalna Kraví Hora w gminie Bořetice. Tak to oczywiście żart, ale jednocześnie bardzo dobry pomysł na atrakcję turystyczną, stworzoną przez lokalnych winiarzy w Bořeticach. Jest to „państwo“, które powstało, aby promować lokalne wina i kulturę winiarską. W ramach tej Republiki funkcjonują własne paszporty, władze i waluta – wszystko ma na celu przyciągnięcie turystów i miłośników wina do tego winiarskiego regionu. Odbywają się tu liczne festiwale winiarskie, degustacje oraz imprezy kulturalne, na które przyjedają goście z całego świata. Funcjonują tu liczne „ambasady“ – ta polska czeka jeszcze na otwarcie. Przyjemny spacer uliczkami, przy których ulokowane są piwniczki, szybka degustacja. Zapamiętana dzięki dwóm winom Pani Minister a przy okazji winiarki z Vinařství Tři čtvtrě (Winnica Trzy Czwarte) – w obu przypadkach czyli wina Svatovavrinecke 2022 oraz ryšáka Quiler 2023 – aromatyczne, bardzo owocowe, dobrze zbalansowane. Winnica niskointerwencyjna, wina fermentowane spontanicznie, wszystko w tej dwuhektarowej mikroskali się zgadza. https://www.republikakravihora.cz/

Piwniczki w Vrbicach – „czeski Hobbiton” czyli kolejna atrakcja enoturystyczna na trasie – wykute głęboko w piaskowcu, oferujące fajną atmosferę do degustacji win. Część z tych piwniczek pochodzi z XIII wieku, a ich układ na siedmiu poziomach tworzy podziemny labirynt.

Zamek Lednice, znany również jako Chatau Lednice, to prawdziwa perła architektury, która została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jeden z najpiękniejszych zespołów nowogotyckich w Europie. Otoczony przepięknym parkiem zamek to idealne miejsce na relaks. I wnętra, i ogród egzotyczny robią efekt wow! Zobaczcie sami na zdjęciach.

Winiarnia Thaya „Tutaj liczą się twoje zmysły“ – bardzo dobry, świetnie zarządzany projekt winiarski połączony z enoturystyką premium (hotel i restauracja). Wina spod ręki tutejszego enologa Jakuba to bardzo dobra winiarska robota „Wychowujemy wino jak dziecko. Nie kształtujemy go ściśle i rygorystycznie, ale prowadzimy je za rękę, aby dojrzewało do perfekcji – tak mówi enolog Jakub Smrčka. „Choć trzydziestojednoletni Jakub Smrčka nie pochodzi z rodziny winiarskiej, to od dzieciństwa jest blisko związany z winem. Z czasem przekształcił tę relację w pasję na całe życie. Studiował uprawę winorośli na Wydziale Ogrodnictwa Uniwersytetu Mendla i pracował jako kierownik produkcji w jednej z największych winnic w Czechach. Co roku przez jego ręce przechodziło 3,5 miliona litrów wina. Swoje pierwsze wino wyprodukował w 2011 roku, mając zaledwie 20 lat. Choć fakt, że jego praca jest także jego hobby, brzmi trochę jak banał, to dla Jakuba jest to oczywistość. W winiarni THAYA jest odpowiedzialny za wino od pierwszego winogrona do butelki, która trafia do magazynu (…) Rozwija wino i siebie, dlatego nie boi się eksperymentować od czasu do czasu. Zwłaszcza w przypadku wyższych linii wina ustalił zasadę – każdy rocznik musi być trochę lepszy od poprzedniego. To również powód, dla którego Stowarzyszenie Winiarzy przyznało mu jedną ze swoich najważniejszych nagród w 2021 r. – nadało mu tytuł Enologa Roku. “ https://vinarstvithaya.cz/en/winery-thaya/#enolog

Znojmo – miasto z przepięknym zamkiem i rynkiem oraz z bogatym dziedzictwem winiarskim. Koniecznie musicie zejść do podziemi Znojma, tajemniczego labiryntu historycznych tuneli pełnych tajemnic i historii sprzed wieków. https://www.znojemskabeseda.cz/en/tourism/underground   https://www.znojmo.pl/

Czechy Środkowe i Region Ústí

Kutná Hora – miasto historyczne wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Koniecznie odwiedźcie przepiękną katedrę św. Barbary, która słynie z misternych fresków i architektonicznego przepychu https://www.visitczechia.com/pl-pl/things-to-do/places/landmarks/cities/t-kutna-hora

Kaplica Czaszek (Kutná Hora) (po czesku kostnice Sedlec), czyli kościół cmentarny Wszystkich Świętych (po czesku Hřbitovní kostel Všech Svatých) – kaplica w dzielnicy Sedlec.

VINNÉ Sklepy Kutna Hora – winnica biodynamiczna, jedyna w Czechach z certyfikacją Demeter. Rodzinna winnica została założona w 2002 roku przez Stanislava Rudolfskiego, a od 2005 roku zarządzanie firmą przejął jego syn Lukáš, który kieruje nią do dziś. Obecnie uprawiają 80 hektarów ziemi, z czego ponad 40 hektarów zajmują winnice. Winnice położone U Všech svatých, Pod Barborou, Nad Kapličkou i U Borku. Pozostały teren zajmują pastwiska dla owiec, sady i pola. Zgodnie z filozofią biodynamiczną ich  celem jest stworzenie samowystarczalnego gospodarstwa. Rudolf robi również wina pomarańczowe z użyciem qvevri. Wina naturalne, w spontanicznej fermentacji, czyste, szczere. Jak sam pisze: „Produkujemy wina biodynamiczne, które przetwarzamy, stosując podejście chłopskie wynikające z mądrości naszych przodków. Nie stosujemy środków chemicznych w winnicy ani w piwnicy.” Winiarnia mieści się w otoczeniu klasztoru św. Urszuli w Kutnej Horze. Znajdują sie tu dwie sale degustacyjne i piwniczka winna. Lukás, w przeszłości punkowiec, nie zapomina o tym co go kiedyś napędzało. Trzeba przyznać, że tu się wszystko zgadza – jego anarchistyczna filozofia idąca obok konwencjonalnej filozofii produkcji wina i chęć stworzenia kompletnego ekosystemu. https://vinokutnahora.cz/

Roudnice nad Labem – zobaczcie Kamienną Wieżę Hláska – jedyną zachowana pozostałość fortyfikacji najstarszej części Roudnic nad Labem, oferującą widoki na Wyżynę Środkowoczeską i zwiedzajcie zamek Lobkowicz.

Piwnice zamkowe w winiarni Lobkowicz w Roudnicach – degustacja lokalnych win, w tym odmiany Fratava i naturalnych win ekologicznych z ręki winiarza Karela Stejskala https://www.lobkowicz.cz/en/zamek-lobkowicz-roudnice-winery

Warto nocować tutaj

Przydatne linki

Nasze rekomendacje mogliśmy przygotować dzięki uczestnictwu Bartosza w wyjeździe studyjnym, który odbył tuż po zakończeniu Międzynarodowej Konferencji Turystyki Winiarskiej (IWINETC) pt. “A Taste of Czechia: From Vineyards to UNESCO Treasures Across Three Regions” Embark on an extraordinary journey through South Moravia, Central Bohemia, and the Ústí Region.

Do Czech podróżowałem wraz z międzynarodową grupą dziennikarzy winiarskich na zaproszenie Czeskiej Centrali Ruchu Turystycznego – CzechTourism (dziękuję Annie Gruszczyńskiej – media & trade manager i Tomáš Zukal – Dyrektorowi CzechTourism Poland a organizację mojego wyjazdu) Dziękuję równiez za zaproszenie do udziału w Międzynarodowej Konferencji Turystyki Winiarskiej (IWINETC) na Zamku w Mikulovie – Bartosz Wilczyński Radio Kulinarne Wine Podcast

Posłuchaj również odcinka „Winne Morawy z Filipem Hlavinką

Polecamy. Bo warto!

Patronat Radia Kulinarnego