04 września 2023

Odkryj świat win Portugalii – Tomasz Prange-Barczyński & Bartosz Wilczyński. Przewodnik cz. 3

To nasz trzeci – ostatni odcinek w naszym dźwiękowym przewodniku enoturystycznym, który Bartosz nagrał jak poprzednio wspólnie z Tomaszem Prange Barczyńskim – dziennikarzem winiarskim, redaktorem naczelnym FERMENTU. Przewodnik powstał w czasie wyjazdu prasowego na zaproszenie WINES OF PORTUGAL. Czas na Portugalię! Tym razem region Alantejo i Tejo!

Dzień 3 – Region Alantejo i Tejo

Winnica Herdade Paço de Conde

Herdade Paço do Conde jest w rękach rodziny Castelo Branco od trzech wieków. Castelo Branco od ponad trzech wieków i obejmuje 3200 hektarów nad brzegiem rzeki Guadiana w dolnym Alentejo w południowej Portugalii. Cała produkcja jest zgodna z Zintegrowanym Systemem Produkcji, zgodnie z najbardziej rygorystycznymi przepisami UE dotyczącymi ochrony środowiska.

• 

Region winiarski ALANTEJO

Alentejo to region pofałdowanych równin o stosunkowo gładkim i płaskim krajobrazie, który rozciąga się na prawie jedną trzecią kontynentalnej Portugalii.
Jedynie Serra de São Mamede, na północy denominacji, różni się od pozostałej części. Gleby przeplatają się między łupkami, gliną, marmurem, granitem i wapieniem, w niezwykłej różnorodności. Klimat jest wyraźnie śródziemnomorski, gorący i suchy, z silnym wpływem kontynentalnym.
Alentejo dzieli się na osiem podregionów: Borba, Évora, Granja-Amareleja, Moura, Portalegre, Redondo, Reguengos i Vidigueira, pogrupowanych w trzy odrębne grupy. Portalegre jest najbardziej oryginalnym podregionem, z przewagą gleb granitowych, na które wpływ ma świeżość Serra de São Mamede. Krajobraz obfituje liczne działki starych winorośli, posadzonych na stromych zboczach góry, korzystających z unikalnego mikroklimatu, który nadaje świeżości i złożoności.
Borba, Évora, Redondo i Reguengos ucieleśniają tożsamość Alentejo, krainy równowagi i harmonii, w odpowiedniej proporcji między świeżością i owocami, energią i miękkością.
Podregiony Granja-Amareleja, Moura i Vidigueira, na południu apelacji, oferują cieplejsze i bardziej miękkie wina, z ubogą i suchą ziemią, gdzie winorośl cierpi z powodu surowego klimatu i ubóstwa gleb.

Białe odmiany winorośli to Antão Vaz, Arinto i Roupeiro, a także niedoceniane Diagalves, Manteúdo, Perrum i Rabo de Ovelha.

Czerwone odmiany to Alfrocheiro, Alicante Bouschet, Aragonez, Castelão i Trincadeira, a także niedoceniane Moreto, Tinta Caiada i Tinta Grossa.

Z historii: Rzymska obecność w Alentejo przyczyniła się do zasadzenia winorośli w kilku obszarach regionu. Po założeniu miasta Beja, między 31 a 27 r. p.n.e., nastąpił znaczny wzrost uprawy winorośli. Kawałki glinianych słoików, nasiona winogron i granitowa prasa do wina zostały znalezione w pobliżu obszaru Vidigueira.

Po wypędzeniu Maurów z Alentejo, władza królewska i zakony zachęcały do uprawy winorośli. Ludność została zmuszona do uprawy winorośli, a po trzech, czterech lub pięciu latach od zasadzenia winorośli była zobowiązana do oddania pewnej ilości swoich zbiorów. W 1221 r. D. Afonso Henriques postanowił, że winogrona i wyprodukowane wino będą własnością Sé de Évora.

Winnica Fiuza & Bright

Stuletnia Fiuza produkuje wina złożone z autochtonicznych portugalskich odmian. Wizją jest tworzenie
win, które ucieleśniają esencję win portugalskich, ale także przemawiają do współczesnych miłośników wina. Jako pionier w badaniu międzynarodowych na portugalskiej ziemi, firma opracowała gamę win jednoodmianowych. Obecnie odmiany te są również mieszane
z najlepszymi rodzimymi odmianami winorośli, tworząc dobre jakościowo wina. Fiuza produkuje swoje wina z winogron pochodzących z własnych posiadłości, uprawianych w gliniastych i gliniasto-wapiennych typach gleby i zbieranych ręcznie i mechanicznie, zapewniając wysoką jakość win. Winiarnia Fiuza to typowa winiarnia Tejo z połowy XX wieku, która została zmodernizowana. która została zmodernizowana. W 2015 roku winiarnia została poddana artystycznej, która miała na celu uczynienie winiarni bardziej urokliwą i przystosowana do odwiedzin publiczności. Przez rok artyści street artowi zostali zaproszeni do zmiany stylu winiarni. Dwóch Portugalczyków, Francisco Camilo i Ivo Santos (Smile) wnieśli swoją inspirację i umiejętności, aby stworzyć wyjątkowe środowisko w działającej winiarni.

Region winiarski TEJO

Region Tejo znajduje się w samym sercu Portugalii, w niewielkiej odległości od stolicy Lizbony. Tętniące bogatym dziedzictwem Tejo kryje w sobie mnóstwo historycznych skarbów, od rzymskich ruin i gotyckich zamków, po manuelińskie klasztory i średniowieczne wioski na wzgórzach. Dla Portugalczyków Tejo jest znane jako kraina winnic, gajów oliwnych, lasów korkowych, bydła Mertolengo i słynnych koni Lusitano.

Uprawa winorośli ma głębokie korzenie w Tejo i jest uznawana za jeden z najstarszych regionów produkcji wina w kraju. Winnice zdobiły brzegi rzeki Tejo (Tagus w języku angielskim) od czasów rzymskich, a wpływ dawnych kultur uprawy winorośli jest widoczny w wielu zabytkach architektury rozsianych po krajobrazie.

Dawniej znany jako Ribatejo, od 2009 roku region ten nazywany jest po prostu Tejo, w hołdzie rzece, która od wieków definiuje jego krajobraz, klimat i gospodarkę. Rzece można również przypisać kształtowanie odrębnych terroir Tejo, dzięki czemu okoliczne równiny i brzegi rzeki są idealnym terenem do uprawy rodzimych portugalskich winogron.

Koncentrując się na jakości i równowadze, wina z Tejo są jednymi z najbardziej niedrogich produkowanych obecnie w Portugalii, oferując różnorodną gamę stylów, które przemawiają do wszystkich gustów i budżetów.

Rodzime czerwone winogrona Tejo obejmują odważną Touriga Nacional – najsłynniejszą portugalską odmianę – a także Trincadeira, Castelão i Aragonês. Z aromatycznych Fernão Pires i żywych Arinto produkuje się jedne z najbardziej orzeźwiających białych win w regionie. Te autochtoniczne winogrona dobrze rozwijają się w ciepłym klimacie regionu Tejo i na złożonych glebach, zachowując jednocześnie wysoką naturalną kwasowość, tworząc zrównoważone wina o jasnych owocowych cechach.

Dzieląc ziemię ze starożytnymi wioskami, gajami oliwnymi i lasami korkowymi, winiarnie Tejo – każda z własną unikalną historią i stylem – łączy wspólny cel, jakim jest produkcja wysokiej jakości win wyrażających ziemię, na której uprawiane są winogrona. Powstałe wina ucieleśniają entuzjazm, zaangażowanie i współpracę Portugalczyków, którzy wierzą w wyjątkowe terroir, które definiuje region Tejo.

Wśród unikalnych i charakterystycznych tradycji regionu znajdują się:

• foot-treading (miażdżenie i tupanie winogron pod stopami);
• zbiory wspólnotowe (lokalne kobiety ręcznie zrywające dojrzałe owoce podczas śpiewania tradycyjnych pieśni ludowych); oraz
• stosowanie tradycyjnych zamknięć korkowych (przy użyciu rodzimego, naturalnego i zrównoważonego portugalskiego korka z 30 000 akrów drzew korkowych w regionie).

Terroir regionu jest głęboko zdefiniowane przez samą naturę rzeki Tejo. Szerokość i siła rzeki ma zasadniczy wpływ na glebę i klimat regionu, tworząc trzy odrębne strefy produkcji wina: Bairro, Charneca i Campo.

Bairro

Obszar Bairro znajduje się na północ od rzeki Tejo. Te wyżyny składają się z falistych wzgórz i rozległych równin bogatych w wapienne i gliniaste gleby. Dalej na północ, płaty ziemi zawierają osady łupkowe, zachęcając winorośl do głębszego zakorzenienia.

Charneca

Na południe od Tejo znajduje się strefa Charneca. Charneca to suchy, płaski obszar charakteryzujący się ubogimi, piaszczystymi glebami, które zmuszają winorośl do walki, a tym samym produkują bardziej złożone owoce. W tej strefie wyższe temperatury zmuszają winogrona do szybszego dojrzewania niż w pozostałej części regionu Tejo.

Campo

Campo leży wzdłuż samych brzegów rzeki Tejo. Bliskość rzeki sprzyja bardziej morskiemu klimatowi, łagodząc temperatury i przyczyniając się do owocowości, kwasowości i świeżości win. Gleby aluwialne tych równin zapewniają dobry drenaż i podtrzymują wiele znajdujących się tutaj winnic.

Pełni pasji producenci wina w regionie ponownie skupiają się na jakości i równowadze, łącząc eksperymenty, inwestycje w nowoczesny sprzęt, zaangażowanie w obniżanie plonów i uprawę winogron specyficznych dla danego terroir. Dziedzictwo Starego Świata łączy się ze świeżym, przyszłościowym podejściem do produkcji wina. Rezultatem są wina, które przemawiają do współczesnej wrażliwości winiarskiej i przyjemności.

Wina Tejo są jednymi z najbardziej żywych i przystępnych cenowo win pochodzących z Portugalii i oferują różnorodną gamę stylów, które przemawiają do różnych gustów i budżetów. Rodzime czerwone winogrona Tejo obejmują odważną Touriga Nacional, najsłynniejszą portugalską odmianę, a także Trincadeira, Castelão i Aragonês. Aromatyczne Fernão Pires i żywe Arinto, a także Alvarinho i Verdelho, produkują jedne z najbardziej orzeźwiających białych win w regionie. Rdzenne winogrona regionu dobrze rozwijają się w ciepłym klimacie Tejo i złożonych glebach, zachowując jednocześnie wysoką naturalną kwasowość, tworząc zrównoważone wina o jasnych owocowych cechach.

Stare i sławne
Wina z Ribatejo były znane jeszcze zanim Portugalia stała się państwem. W 1770 roku, w foralu (dokumencie królewskim) miasta Santarém, D.Afonso Henriques odniósł się do tych win

Protekcjonizm
Od XIII do XV wieku portugalscy królowie podjęli szereg działań mających na celu ochronę win z tego regionu. Jednym z takich środków był zakaz wwozu win produkowanych poza regionem.

References in literature

Gil Vicente refers to Tejo wines, namely the wine from the Abrantes region, in his work „Pranto de Maria Parda”. In Almeida Garrett’s „Viagens na Minha Terra”, Dâmaso Xavier dos Santos is remembered, a great agricultural owner from Cartaxo who dedicated himself to the liberal cause, ruining his entire fortune.

Rozmowę do trzeciego odcinka została nagrana w Sana Metropolitan Hotel R. Soeiro Pereira Gomes 2, 1600-198 Lisboa

WINA PORTUGALII W SKRÓCIE

90% portugalskiej produkcji wina to wina gatunkowe:

• Ponad połowa to wina z Chronioną Nazwą Pochodzenia (53,42%)
• Ponad jedna trzecia (36,78%) to wina z Chronionym Oznaczeniem Geograficznym (ChOG).

• 7,3 mln hl wina wyprodukowanego w 2021 r.
• 11,5% eksportu portugalskich produktów spożywczych w 2021 r.
• 47% wolumenu produkcji wina jest eksportowana
• 9. pozycja Portugalii w międzynarodowym handlu winem w 2021 r
• 192 028 ha Całkowita powierzchnia winnic w Portugalii (2021)
• 2,7% powierzchni winnic na świecie
• źródło: https://asharedpassion.com/en/wines-from-portugal/

Podziękowania: Bartosz Wilczyński Radio Kulinarne podróżował do Portugalii na zaproszenie WINES OF PORTUGAL. Wyjazd prasowy w grupie dziennikarzy winiarskich i kulinarnych (Tomasz Prange-Barczyński, Małgorzata Minta, Gosia Partyka, Dariusz Klimczak, Bartosz Wilczyński) został zrealizowany w ramach międzynarodowej kampanii promocyjnej wina portugalskiego i hiszpańskiego:

” feel EUROPEAN QUALITY with wines from spain and portugal” #aSharedPassion ♥

Do opisów miejsc winiarskich w powyższym wpisie zostały wykorzystane informacje z materiałów prasowych Wines of Portugal. Źródło opisów regionów winiarskich (tłumaczenie) https://www.winesofportugal.com/en/discover/wine-regions/